155 sản phẩm OCOP được công nhận
Bắc Giang là tỉnh có nhiều điều kiện để phát triển ngành nông nghiệp đa dạng hoá các mặt hàng nông sản, đặc biệt là các sản phẩm chủ lực. Do vậy, khi tỉnh triển khai Chương trình OCOP đã nhanh chóng nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các chủ thể tham gia.
Trong năm 2021, mặc dù chịu ảnh hưởng rất lớn của dịch Covid-19 nhưng tỉnh đã có 61 sản phẩm được đánh giá, phân hạng dự kiến đạt từ 3 sao trở lên. Luỹ kế hết năm 2021, toàn tỉnh dự kiến có 155 sản phẩm OCOP, trong đó có 36 sản phẩm 4 sao và 119 sản phẩm 3 sao (đưa Bắc Giang trở lên vị trí thứ 2 khu vực miền núi phía Bắc, sau Hà Giang và đứng thứ 7 cả nước về số sản phẩm OCOP).
Trong 155 sản phẩm đó, số sản phẩm tham gia đánh giá, xếp hạng đợt 2 tăng gần gấp đôi so với đợt 1, đây đều là những sản phẩm thế mạnh của địa phương. Một số sản phẩm đã được công nhận là sản phẩm chủ lực, đặc trưng tiềm năng của tỉnh như mỳ gạo Cảnh Thụy; na dai Nghĩa Phương; mỳ gạo Chũ; mật ong Sơn Động; nấm Lạng Giang... Bên cạnh đó, các sản phẩm dự thi đợt 2 đã có sự quan tâm đến hình thức mẫu mã, bao bì nhãn mác sản phẩm, có một số sản phẩm bao bì đẹp như: rượu nấm lim xanh; rượu thóc men là Mộc Sơn…
Gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP |
Đơn cử, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất kinh doanh, bún bánh, nông sản sạch Đa Mai (Đa Mai, TP. Bắc Giang), thành lập năm 2017, hoạt động trong nhiều lĩnh vực, trong đó tập trung vào sản xuất bún, bánh các loại. Ngay từ khi tỉnh Bắc Giang thực hiện Chương trình OCOP, HTX đã bắt tay vào thực hiện. Do vậy, ngay trong năm 2019, đã có sản phẩm bún khô đạt chứng nhận 3 sao. Đến năm 2020, tiếp tục có thêm 2 sản phẩm khác đạt 3 sao. Năm 2021, HTX có sản phẩm chè lam và kẹo lạc nằm trong danh sách chấm điểm của Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP tỉnh.
Bên cạnh số lượng sản phẩm, số HTX tham gia cũng chiếm tỷ lệ cao (đạt 82,86%), góp phần tạo sức lan tỏa trong cộng đồng và nâng cao vai trò của kinh tế tập thể, HTX trong thực hiện chương trình OCOP.
Đặc biệt, Bắc Giang rất quan tâm đến việc thực hiện chương trình OCOP. Tỉnh có các chính sách hỗ trợ các chủ thể tham gia như: tem nhãn, mác bao bì, kiểm nghiệm, hỗ trợ xúc tiến thương mại, hỗ trợ gian hàng trưng bày để giới thiệu quảng bá sản phẩm.
Nhờ sự vào cuộc của địa phương và các HTX nên các sản phẩm OCOP địa phương đã chắc chân trên thị trường. Đơn cử, nhiều sản phẩm dưa của HTX rau sạch Yên Dũng được chứng nhận OCOP mang lại giá trị kinh tế cao.
Lãnh đạo tỉnh Bắc Giang tham quan gian hàng sản phẩm OCOP tại huyện Lục Ngạn |
Những năm 2017-2018, khi chưa có thương hiệu, chưa được chứng nhận OCOP, có thời điểm dưa chuột chỉ bán với giá từ 1.000 - 2.000 đồng nhưng không ai mua. Khi được chứng nhận OCOP, dưa chuột trồng quanh năm, giá trị sản phẩm được nâng cao, dễ tiêu thụ hơn, xuất bán tại vườn từ 20.000 - 22.000 đồng/kg, có thời điểm lên tới 26.000 đồng/kg. Doanh thu năm 2020 đạt hơn 20 tỷ đồng, dự kiến năm 2021 đạt khoảng 30 tỷ đồng. Thời gian tới, HTX tiếp tục đăng ký thêm một số sản phẩm khác cùng với đó nâng cấp bao bì, duy trì chất lượng sản phẩm đã được chứng nhận.
Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chương trình OCOP
Bên cạnh những thành công, hạn chế của Chương trình OCOP Bắc Giang là một số địa phương chưa có sự tập trung trong chỉ đạo thực hiện Chương trình OCOP; số sản phẩm đề nghị đánh giá, xếp hạng đợt 2 có tỷ lệ đạt 4 sao thấp hơn nhiều so với đợt 1 (2/10 sản phẩm bằng 20%); hồ sơ đề nghị đánh giá, phân hạng sản phẩm của một số huyện chất lượng chưa cao, chênh lệnh điểm lớn giữa đánh giá xếp hạng của cấp huyện với cấp tỉnh (như Lạng Giang; Lục Nam; Hiệp Hòa;…).
Bên cạnh đó, dù là địa phương có thế mạnh về các sản phẩm nông nghiệp nông thông, song lũy kế đến thời điểm đánh giá kết thúc đánh giá đợt 2, toàn tỉnh mới có 1/155 sản phẩm đạt 3 sao trở lên đăng ký nâng sao); chưa có sản phẩm tiềm năng 5 sao cấp quốc gia. Tỉnh cũng không có nhiều sản phẩm chế biến sâu (chủ yếu là rượu), phần lớn là các sản phẩm sơ chế hoặc chế biến đơn giản, giá trị gia tăng thấp, quy mô sản xuất nhỏ và trung bình, chưa hình thành vùng sản xuất hàng hoá quy mô lớn, liên kết theo chuỗi…
Chương trình OCOP Bắc Giang luôn được lãnh đạo tỉnh và các sở, ban , ngành tỉnh Bắc Giang đặc biệt quan tâm, chỉ đạo |
Trong năm 2022, Bắc Giang dự định tiếp tục hướng dẫn, đôn đốc các địa phương tập trung triển khai thực hiện Chương trình OCOP, nhất là công tác rà soát, định hướng, tư vấn, hỗ trợ phát triển sản phẩm mới tham gia chương trình; phấn đấu đạt mục tiêu năm 2022 có tối thiểu 30 sản phẩm đạt 3 sao trở lên, nâng hạng sao cho một số sản phẩm đã đăng ký và phấn đấu xây dựng, phát triển ít nhất 01 sản phẩm đạt 5 sao cấp quốc gia. Bên cạnh đó, tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho toàn xã hội hiểu được mục đích, ý nghĩa của chương trình OCOP để tập trung phát triển các sản phẩm của địa phương. Hướng dẫn thành lập mới nhiều HTX để tổ chức lại sản xuất, từ đó tạo ra được quy trình chuẩn, sản xuất hàng hoá, quy mô lớn và đảm bảo chất lượng...
Trong thời gian tới, Bắc Giang định hướng sẽ tiếp tục khai thác triệt để các tiềm năng của địa phương để làm OCOP, tăng chất lượng, số lượng. Sẽ không dừng lại ở kết quả hiện nay mà tất cả đều phải có lộ trình nâng hạng cả 4 sao và 5 sao để nâng cao chất của từng sản phẩm OCOP. Tỉnh Bắc Giang cũng xác định tiếp tục mở rộng thị trường cho sản phẩm để tăng lợi nhuận cho nông dân, giúp nông dân tin tưởng và quyết tâm theo thực hiện chương trình. Việc nâng sao và tìm thị trường không chỉ giúp người nông dân được hưởng lợi mà còn giúp nâng cao thương hiệu cho sản phẩm của địa phương trên thị trường trong và ngoài nước.