Về mô hình Đặc khu kinh tế: Sao phải lo nhiều thế?

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương về mô hình Đặc khu kinh tế, PGS - TS Trần Đình Thiên - Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam - cho rằng, cần hướng tiếp cận đột phá, bởi đặc khu phải thu hút được các nhà đầu tư hạng nhất, những công dân hạng nhất.

Dự thảo Luật đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt (Đặc khu kinh tế) do Bộ Kế hoạch & Đầu tư xây dựng, chuẩn bị trình tại Kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIV đề cập nhiều vấn đề về mô hình tổ chức. Phác thảo sơ lược của ông về diện mạo Đặc khu kinh tế trong tương lai?

- Hiện, Việt Nam đã xây dựng một số khu kinh tế ven biển, khu kinh tế cửa khẩu, khu kinh tế mở. Nhưng các khu vực này chỉ có sự khác biệt duy nhất là được hưởng thêm ưu đãi. Còn việc thử nghiệm xây dựng Đặc khu kinh tế, chúng ta đã bàn 10 - 15 năm nay, nhưng chưa “nhúc nhích”. Do đó, thảo luận lần này cần hướng tiếp cận đột phá.

Đặc khu phải khác biệt hẳn. Xây dựng đặc khu phải thu hút được nguồn lực tốt nhất của thế giới. Thu hút được những nhà đầu tư hạng nhất, những công dân hạng nhất. Như thế mới đủ sức cạnh tranh với thế giới, mới đột phá được.

Theo tinh thần chỉ đạo, đặc khu được xác định là cơ quan hành chính thuộc tỉnh, như thế thì thẩm quyền sẽ “vướng trần” là ông Chủ tịch UBND tỉnh. Nhưng thật ra, với đặc thù của mô hình này, nhiều khi thẩm quyền của Đặc khu còn vượt trên cả tỉnh. Tôi thấy ở đây, mọi con đường đều dẫn đến quyền lực trực tiếp với Thủ tướng vì Thủ tướng là người điều hành, người nắm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức Trưởng Đặc khu.

Về mô hình Đặc khu kinh tế: Sao phải lo nhiều thế?

Những đặc khu thành công trên thế giới họ đã xử lý vấn đề trao quyền lực và kiểm soát quyền lực với người đứng đầu đặc khu theo cách nào, thưa ông?

- Đặc khu là một mô hình đặc biệt, có cơ chế quyền lực đặc thù, phù hợp với mục tiêu đặt ra. Chúng ta đang muốn tạo ra một thiết chế mới, đặc thù, trao quyền lớn và đảm bảo nguyên tắc kiểm soát quyền lực như Hiến pháp quy định, tức có quyền lực thì phải có giám sát quyền lực. Thiết kế thể chế đó, quan trọng nhất là xác định mục tiêu, xây dựng đặc khu để giải quyết vấn đề gì? Cần thiết chế như thế nào, cần được trao những quyền lực gì để thực hiện mục tiêu đó?

Tôi cho rằng, nguyên tắc quan trọng nhất là hoạt động của Đặc khu phải tuân thủ, không trái với Hiến pháp; còn cứ chiếu vào các luật như Luật Tổ chức chính quyền địa phương rồi cho rằng phải như thế này, thế kia mới đúng quy định thì làm sao mà còn đặc biệt, đặc thù gì được! Cứ lật qua lật lại, lo nhiều quá thì không thể làm được!

Quyền lực của người đứng đầu Đặc khu thực sự rất lớn, như một Chủ tịch tỉnh độc lập, một thủ trưởng của toàn khu, như mô hình của Macau, Hongkong. Phần lãnh địa này chỉ phụ thuộc vào quốc gia ở vấn đề chủ quyền, ngoại giao, an ninh - quốc phòng. Ngoài ra thì rất độc lập và khác biệt với các đơn vị hành chính thông thường trong nước.

Như vậy việc xây dựng thiết chế Trưởng Đặc khu là hoàn toàn khả thi và có cơ chế để giám sát việc lạm quyền?

- Nếu cứ ngồi và tưởng tượng thì khó lắm. Tôi trao quyền cho ông, có nghĩa là chính ông phải chịu trách nhiệm, tôi sẽ là người giám sát.

Tại sao không nói các đơn vị hành chính trong nước cũng dễ có nguy cơ về lạm quyền, nhất là khi cơ chế ở đây, việc ra quyết định tập thể là nhiều hơn và người đứng đầu không chịu trách nhiệm toàn diện. Còn ở Đặc khu kinh tế lại là cơ chế chịu trách nhiệm trực tiếp, sẽ phải khác chứ!

Vậy theo ông, với đề xuất như dự thảo luật hiện hành là trao tới 116 thẩm quyền cho Trưởng Đặc khu liệu đã đủ chưa?

- Quan trọng nhất là thẩm quyền phải đi liền với trách nhiệm. Thiết kế cơ chế chịu trách nhiệm đó như thế nào, bằng giám sát hay bằng công khai minh bạch? Đó là vấn đề kỹ thuật, cần phải bàn.

Mong muốn của tôi thậm chí còn muốn tăng hơn nữa thẩm quyền cho Trưởng Đặc khu.

Xin cảm ơn ông!

Về mô hình Đặc khu kinh tế: Sao phải lo nhiều thế?
Vân Đồn đang đang từng bước hoàn thiện hạ tầng để tiệm cận mô hình Đặc khu kinh tế
TIN LIÊN QUAN
Khu hành chính kinh tế đặc biệt- không tham gia sẽ thua thiệt!
Động lực mới phát triển kinh tế - Kỳ II: Cần cơ chế, chính sách phù hợp
Động lực mới phát triển kinh tế - Kỳ I: Lợi ích lớn
Luật Đơn vị hành chính- kinh tế đặc biệt: Rất cần thiết cho Việt Nam
Quảng Ninh đề xuất 75 chính sách đặc thù cho Đặc khu Vân Đồn
P.V (thực hiện)
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Thủ tướng: Phát huy tinh thần vì nước vì dân trong triển khai các dự án giao thông trọng điểm

Thủ tướng: Phát huy tinh thần vì nước vì dân trong triển khai các dự án giao thông trọng điểm

Trong năm 2024, công việc tại các dự án trọng điểm giao thông vận tải là rất lớn, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương nỗ lực, quyết liệt hơn nữa...
Bộ Công Thương tổ chức họp báo thường kỳ năm 2024

Bộ Công Thương tổ chức họp báo thường kỳ năm 2024

Chiều 29/3, Bộ Công Thương đã tổ chức họp báo thường kỳ thông tin về tình hình sản xuất công nghiệp, thương mại tháng 3 và 3 tháng đầu năm 2024.
Thủ tướng: Triển khai các dự án trọng điểm ngành Giao thông vận tải với tinh thần “bàn làm, không bàn lùi”

Thủ tướng: Triển khai các dự án trọng điểm ngành Giao thông vận tải với tinh thần “bàn làm, không bàn lùi”

Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đến nay nhiều bộ, ngành, địa phương đã đẩy nhanh việc triển khai các dự án trọng điểm ngành GTVT.
Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ đến Việt Nam vào thời điểm phù hợp

Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ đến Việt Nam vào thời điểm phù hợp

Bộ Ngoại giao cho biết, Tổng thống Nga Putin sẽ sớm thăm chính thức Việt Nam. Hiện hai bên đang thống nhất phối hợp thu xếp chuyến thăm vào thời điểm phù hợp.
Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu rà soát các trường liên kết đào tạo với nước ngoài

Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu rà soát các trường liên kết đào tạo với nước ngoài

Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các Sở tăng cường công tác quản lý nhà nước về thực hiện chương trình tích hợp, liên kết với nước ngoài trong cơ sở giáo dục.

Tin cùng chuyên mục

GDP quý I/2024 ước tăng 5,66% so với cùng kỳ năm 2023

GDP quý I/2024 ước tăng 5,66% so với cùng kỳ năm 2023

Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2024 ước tính tăng 5,66% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn tốc độ tăng của quý I các năm 2020-2023.
Bộ Công Thương lấy ý kiến về Dự thảo Luật điện lực (sửa đổi)

Bộ Công Thương lấy ý kiến về Dự thảo Luật điện lực (sửa đổi)

Ngày 28/3, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký văn bản 2034/BCT-ĐTĐL về việc xin ý kiến đối với dự án Luật Điện lực (sửa đổi).
Việt Nam đứng thứ 2 trong số các quốc gia Nhật Bản muốn đầu tư

Việt Nam đứng thứ 2 trong số các quốc gia Nhật Bản muốn đầu tư

Các doanh nghiệp Nhật Bản mong muốn tiếp tục mở rộng kinh doanh tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy hợp tác kinh tế đầu tư Nhật-Việt trên nhiều lĩnh vực.
Ngân hàng Thế giới thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, truyền tải điện tại Việt Nam

Ngân hàng Thế giới thúc đẩy chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, truyền tải điện tại Việt Nam

Ngân hàng Thế giới sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam hiện thực hóa các mục tiêu phát triển về chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, truyền tải điện...
Tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực quan hệ Việt Nam - Trung Quốc

Tiếp tục duy trì đà phát triển tích cực quan hệ Việt Nam - Trung Quốc

Từ 3-4/4/2024, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao sẽ thăm chính thức Trung Quốc nhằm tiếp tục cụ thể hóa nhận thức chung cấp cao, duy trì đà phát triển tích cực hai nước.
Chuyên gia thống nhất đề xuất bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng SJC

Chuyên gia thống nhất đề xuất bỏ cơ chế độc quyền sản xuất vàng miếng SJC

Các ý kiến bày tỏ đồng tình đề xuất bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thực hiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp đáp ứng.
Đại biểu Quốc đề xuất thắt chặt điều kiện tham gia đấu giá tài sản

Đại biểu Quốc đề xuất thắt chặt điều kiện tham gia đấu giá tài sản

Việc thắt chặt điều kiện tham gia đấu giá tài sản, chứng minh năng lực tài chính là hết sức cần thiết để công tác đấu giá được thực hiện một cách hiệu quả.
Quyền Chủ tịch nước dâng hương kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng

Quyền Chủ tịch nước dâng hương kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng

Ngày 28/3, Quyền Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân dâng hương kỷ niệm 120 năm ngày sinh đồng chí Nguyễn Lương Bằng tại Hải Dương.
TP. Cần Thơ: Lực lượng Quản lý thị trường xử lý trên 140 vụ vi phạm hành chính

TP. Cần Thơ: Lực lượng Quản lý thị trường xử lý trên 140 vụ vi phạm hành chính

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường TP. Cần Thơ kiểm tra 194 vụ, xử lý 141 vụ vi phạm hành chính, thu nộp ngân sách trên 1,6 tỷ đồng.
Việt Nam hoan nghênh Hội đồng Bảo an LHQ thông qua Nghị quyết về ngừng bắn tại Dải Gaza

Việt Nam hoan nghênh Hội đồng Bảo an LHQ thông qua Nghị quyết về ngừng bắn tại Dải Gaza

Bộ Ngoại giao Việt Nam đã nêu rõ quan điểm trước việc Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết về việc ngừng bắn tại Dải Gaza.
Thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư Việt Nam - Canada lên tầm cao mới

Thúc đẩy hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư Việt Nam - Canada lên tầm cao mới

Bộ trưởng Mary Ng cho biết, hai bên nhất trí khai thác tối đa các cơ chế hợp tác đã có; thúc đẩy hợp tác kinh tế-thương mại, đầu tư hai nước lên tầm cao mới.
Thái Lan tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong ASEAN

Thái Lan tiếp tục là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong ASEAN

Trong 10 năm qua, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Thái Lan đã tăng từ 10,4 tỷ USD năm 2013 lên gần 19 tỷ USD năm 2023.
Đề xuất lấy ý kiến về 2 phương án rút bảo hiểm xã hội một lần

Đề xuất lấy ý kiến về 2 phương án rút bảo hiểm xã hội một lần

Ngày 27/3, Hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 5, nhiệm kỳ khóa XV cho ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).
Phó thủ tướng Trần Lưu Quang: Đề nghị Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam

Phó thủ tướng Trần Lưu Quang: Đề nghị Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam

Phó thủ tướng mong muốn Hoa Kỳ sớm công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam và đưa Việt Nam ra khỏi danh sách các nước hạn chế xuất khẩu công nghệ cao.
Chiến thắng Điện Biên Phủ có ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại to lớn

Chiến thắng Điện Biên Phủ có ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại to lớn

Chiến thắng Điện Biên Phủ thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, đồng thời để lại nhiều bài học kinh nghiệm sâu sắc.
Doanh nghiệp Trung Quốc tìm kiếm đối tác tại Việt Nam về lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số

Doanh nghiệp Trung Quốc tìm kiếm đối tác tại Việt Nam về lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số

Doanh nghiệp Trung Quốc mong muốn tìm kiếm các đối tác Việt Nam hợp tác về lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số, quản trị đô thị thông minh, trí tuệ nhân tạo.
Thủ tướng: Thực hiện nghiêm quy định về sử dụng hóa đơn điện tử trong kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Thủ tướng: Thực hiện nghiêm quy định về sử dụng hóa đơn điện tử trong kinh doanh, bán lẻ xăng dầu

Thủ tướng yêu cầu bảo đảm đủ nguồn cung xăng dầu cho thị trường và thực hiện nghiêm quy định về sử dụng hóa đơn điện tử trong kinh doanh, bán lẻ xăng dầu.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Tiểu ban Kinh tế - xã hội Đại hội XIV của Đảng

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên họp Tiểu ban Kinh tế - xã hội Đại hội XIV của Đảng

Chiều 26/3, đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Tiểu ban Kinh tế - xã hội Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.
Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi tiêu cực trong thi hành pháp luật

Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi tiêu cực trong thi hành pháp luật

Thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác thi hành pháp luật, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, đề cao trách nhiệm người đứng đầu.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhận thêm nhiệm vụ Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về ODA

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhận thêm nhiệm vụ Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về ODA

Theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang là Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về ODA và vốn vay ưu đãi.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động