Sao lại... “không biết”?
Diễn đàn 22/12/2012 08:03 Theo dõi Congthuong.vn trên
CôngThương - Câu hỏi đặt ra là, việc chuyển giá (nếu có) của Coca- Cola đã xảy ra hơn 10 năm qua, cơ quan thuế có biết không? Không thể nói là không biết. Bởi, Coca- Cola, Pepsi, Metro Cash & Carry... là những DN có vốn đầu tư nước ngoài với quy mô lớn. Chỉ cần cơ quan thuế “quan tâm”, kiểm tra, thanh tra theo phương thức “giáp lá cà” như đã và đang áp dụng với các DN nhỏ và vừa trong nước thì đã đủ thông tin về sự bất bình thường. Hơn nữa, theo quy định của pháp luật, các DN có vốn đầu tư nước ngoài bắt buộc phải kiểm toán hàng năm. Báo cáo kiểm toán không thể bỏ qua tình trạng đó.
Vậy, vì sao biết mà “cứ để yên xem sao”? Có nhiều lý do dẫn đến “sự im lặng khó hiểu” đó.
Trước hết, nhiều cán bộ thuế cho rằng, Luật Quản lý thuế năm 2006 không có điều khoản nào quy định về chống chuyển giá. Vì vậy, dù có hiện tượng chuyển giá nhưng vẫn... bó tay! Lý giải này không thể chấp nhận. Bởi, Luật Quản lý thuế đã quy định rất nhiều quyền hạn cho cơ quan thuế. Và, trong thực tế, dù “chưa có cây gậy pháp lý” nào, nhưng trước đây chúng ta đã xử lý thành công một số trường hợp có dấu hiệu chuyển giá như Honda Việt Nam, các DN sản xuất chè Ô- Long ở Lâm Đồng...
Có ý kiến cho rằng, các giao dịch của công ty con ở Việt Nam với công ty mẹ ở nước ngoài tuân thủ đúng quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế. Việc điều tra, xác minh là bất khả thi vì không đủ kinh phí, nhân sự và thời gian. Nguyên nhân thua lỗ của Coca- Cola Việt Nam là do tỷ lệ nguyên phụ liệu trên giá bán cao, do công ty mẹ ở nước ngoài độc quyền cung cấp, do đó giá hương liệu Coca- Cola Việt Nam hạch toán vào giá thành chiếm tỷ trọng 67- 85% giá bán sản phẩm. Lý giải này không đủ sức thuyết phục. Coca- Cola không chỉ bán nguyên liệu tại thị trường Việt Nam mà bán trên toàn thế giới. Nếu “chịu khó” tập hợp tư liệu và so sánh thì sẽ phát hiện được ngay.
Cũng có ý kiến lập luận rằng, nguyên liệu, phụ liệu do công ty mẹ ở nước ngoài bán cho công ty con ở Việt Nam có phẩm chất riêng biệt nhằm bảo đảm chất lượng sản phẩm được sản xuất và tiêu thụ trên thị trường Việt Nam. Việc kiểm tra, đánh giá về chất lượng sản phẩm nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan thuế. Lập luận đó không sai. Song, chúng ta có rất nhiều đơn vị giám định chất lượng hàng hóa đang hoạt động hợp pháp, cao hơn nữa, Bộ Khoa học và Công nghệ hoàn toàn có thể làm “trọng tài” trong vấn đề này. Quan trọng là cơ quan thuế có đề xuất hay không mà thôi! 10 năm qua, số lỗ của Coca- Cola luôn trên 100 tỷ đồng/năm. Metro Cash & Carry khai lỗ từ năm 2001 đến 2009 là 1.157 tỷ đồng, nhưng hệ thống siêu thị Metro Cash& Carry tại Việt Nam vẫn không ngừng được mở rộng (?).