Dẹp nạn phân bón giả: Cơ sở sản xuất phải có phòng thí nghiệm đạt chuẩn

Phải có phòng thí nghiệm đạt chuẩn

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (BVTV) Hoàng Trung cho biết, trên cơ sở những tồn tại, hạn chế cũng như lợi thế đã được phát huy ở Nghị định 202, Nghị định quản lí phân bón mới sẽ được xây dựng trên tinh thần kế thừa có chọn lọc, cái nào đã tốt và phù hợp sẽ được giữ lại nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, có những quy định sẽ được xiết chặt thêm nhằm hạn chế tối đa các doanh nghiệp làm ăn không chân chính cũng như sản phẩm kém chất lượng lưu hành ra thị trường.

Tại hội nghị, ông Nguyễn Hồng Phong – Tổng giám đốc công ty CP công nông nghiệp Tiến Nông (Thanh Hóa) - đưa ra ý kiến: Mỗi năm theo ước tính, nông dân trên cả nước phải bỏ ra khoảng 110 ngàn tỉ tiền mua phân bón. Trong số này, có rất nhiều tiền bị rơi vào phân bón giả, kém chất lượng. Như vậy, nếu chúng ta giải quyết được tình trạng phân bón giả, kém chất lượng này sẽ góp phần tiết kiệm được hàng chục ngàn tỉ cho bà con nông dân. Muốn như thế, phải siết quản lý ngay từ điều kiện sản xuất.

Cụ thể, đã sản xuất phân bón thì DN nào cũng phải có phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc gia. Đây phải trở thành quy định bắt buộc trong Nghị định mới. Thực tế, kinh phí đầu tư một phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc gia chỉ khoảng 3 tỷ đồng. Con số này không quá lớn đối với một DN sản xuất phân bón. Có đưa quy định này vào Nghị định mới có thể chấm dứt được tình trạng người người, nhà nhà làm phân bón với công nghệ cuốc xẻng như hiện nay. “Theo tôi, vốn điều lệ cho ngành sản xuất phân bón tối thiểu phải là 20 tỷ đồng trở lên. Bây giờ 500 triệu đồng cũng có thể sản xuất phân bón là điều hết sức vô lý” – ông Phong nhấn mạnh.

Đồng tình với ý kiến này, ông Nguyễn Hạc Thúy – Tổng thư ký Hiệp hội phân bón Việt Nam - cho rằng, sản xuất phân bón nhất định phải là ngành nghề có điều kiện. Và đương nhiên, người điều hành, kinh doanh ngành nghề này cũng phải có điều kiện. Trong Nghị định 202 cũ, quy định người đứng đầu đơn vị sản xuất phân bón phải có trình độ đại học. Nhưng ông Thúy cho rằng, điều này phải sửa cụ thể thành người đứng đầu phải có chuyên môn, trình độ về phân bón. Hoặc ít nhất đơn vị sản xuất phân bón phải có một kỹ sư được đào tạo về chuyên ngành phân bón trong hội đồng khoa học.

Cần thống nhất về cách gọi tên phân bón

Tại hội nghị, các đại biểu cùng thống nhất đề nghị bỏ quy định về khái niệm “phân bón khác” cũng như bỏ chức năng cải tạo đất của phân bón. Bởi thực tế nhóm sản phẩm này đóng góp cho nền nông nghiệp cũng như trong tổng thể sản lượng ngành phân bón không đáng bao nhiêu, nhưng hệ lụy để lại rất lớn.

Ông Nguyễn Hạc Thúy đặt câu hỏi tại hội nghị: “Phân bón khác là phân bón gì, trong khi chiếm đến trên 90% hiện nay trên thị trường là phân hóa học, phân vô cơ (phân đa lượng, NPK), một phần nhỏ nữa là phân hữu cơ, phân vi sinh, vậy phân bón khác thuộc nhóm nào, đóng góp cho nền nông nghiệp nước nhà được bao nhiêu?”.

Cũng theo ông Nguyễn Hạc Thúy, trong định nghĩa về phân bón chỉ quy định là chất dinh dưỡng cung cấp cho cây trồng, không nên đưa thêm khái niệm có chức năng cải tạo đất. Bởi chỉ có phân hữu cơ truyền thống và một số loại phân khoáng đặc biệt khác có chức năng cải tạo đất, nhưng đấy chỉ là chức năng phụ, chức năng chính vẫn là cung cấp dinh dưỡng, còn phân hóa học không thể có chức năng cải tạo đất được nên tốt nhất không quy định cho đỡ phức tạp.

Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Phân lân nung chảy Văn Điển Văn Hồng Sơn cũng cho rằng, chính bởi quy định phân bón khác cũng như đưa chất cải tạo đất thành phân bón ở Nghị định 202 trước đây mà hiện nay trên thị trường tràn ngập các sản phẩm đá vôi, vôi tôi, dolomit, cao lanh, đất sét… nhưng nghiễm nhiên ghi nhập nhèm giữa phân lân và phân trung vi lượng. Trong khi đa phần các sản phẩm này trên thị trường chất lượng rất kém, hàm lượng dinh dưỡng thấp, thậm chí gần như không có. Từ đó, gây thiệt hại lớn cho nông dân và khó khăn cho công tác thanh kiểm tra xử lí của lực lượng chức năng.

Không những làm loạn thị trường, theo lãnh đạo Sở NN-PTNT tỉnh Thanh Hóa, các sản phẩm phân trung, vi lượng, phân bón khác, song thực chất chỉ là vôi tôi, đá vôi…, nhưng quảng cáo rất hoành tráng, bao bì đẹp, ghi nhãn mác toàn công dụng như “thần dược” cho cây trồng. Vì vậy, địa diện ngành nông nghiệp tỉnh Thanh Hóa đề nghị trong nghị định mới cần quản lí thật chặt việc quảng cáo và ghi nhãn mác phân bón, tránh để doanh nghiệp ghi loạn lên như hiện nay.

Ghi nhận những ý kiến đóng góp tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh khẳng định, chắc chắn nghị định thay thế tới đây sẽ quy định, quản lí và kiểm soát rất chặt chẽ việc ghi nhãn mác, quảng cáo phân bón, không để tình trạng doanh nghiệp mỗi nơi một kiểu tràn lan như hiện nay.

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cũng nhấn mạnh, bên cạnh việc siết chặt việc ghi nhãn mác và quảng cáo, dự thảo sửa đổi, thay thế Nghị định 202 sẽ quản lí chặt chẽ hơn điều kiện đăng ký sản xuất, chất lượng sản phẩm, điều kiện kinh doanh phân bón, chế tài xử phạt và phân cấp rõ ràng cho các địa phương trên cơ chế có sự liên kết chặt chẽ với trung ương theo hệ thống chứ không phải phân cấp để phủi trách nhiệm cho bên dưới.