Cẩn trọng "bẫy" cho vay tiêu dùng

Người tiêu dùng cần cân nhắc kỹ trước khi ký hợp đồng vay tiền mua sắm hàng hóa

Theo ông Trịnh Anh Tuấn - Phụ trách Cục Cạnh tranh và bảo vệ người tiêu dùng (CT&BVNTD - Bộ Công Thương): Trong những năm gần đây, dịch vụ cho vay tiêu dùng để mua sắm tài sản, hàng hóa đã phát triển nhanh chóng, góp phần thay đổi thói quen mua sắm cũng như kích cầu tiêu dùng trong nền kinh tế. Tuy nhiên, dữ liệu tiếp nhận và giải quyết yêu cầu của người tiêu dùng (NTD) tại Cục CT&BVNTD cho thấy, hiện có nhiều phản ánh, tố cáo, khiếu nại liên quan đến các hành vi của các đơn vị cung cấp dịch vụ cho vay tiêu dùng.

"Khiếu nại liên quan đến tín dụng tiêu dùng chiếm tới hơn 80% tổng số phản ánh, khiếu nại trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng nói chung. Mặc dù giá trị các tranh chấp này không lớn, nhưng sự việc ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính, danh dự, sức khỏe của NTD. Mặt khác, sự phát triển bền vững của thị trường tín dụng tiêu dùng cũng bị tác động tiêu cực" - ông Trịnh Anh Tuấn cho biết.

Cụ thể, có những trường hợp, quá trình tư vấn có dấu hiệu cung cấp thông tin không đầy đủ, không chính xác, thực hiện nhiều thủ thuật nhằm che giấu thông tin hoặc cung cấp thông tin sai lệch về nội dung của hợp đồng; không thực hiện thẩm định thông tin của NTD, không cung cấp hợp đồng cho NTD nghiên cứu, tạo tâm lý để NTD ký hợp đồng khi chưa nắm rõ các nội dung… Trên thực tế, NTD không có khả năng tài chính để trả nợ do kỳ hạn vay thực tế dài hơn so với kỳ hạn được thông báo trong quá trình nhân viên tư vấn, dẫn đến số tiền trả nợ tăng lên nhiều lần, hoặc do mức lãi suất thực tế cao hơn nhiều lần so với thông tin được thông báo trong quá trình tư vấn. Đã có những trường hợp hồ sơ gửi tới Cục CT&BVNTD, lãi suất thể hiện trên hợp đồng đều từ 3 - 5%/tháng, tương đương 36 - 60%/năm, trong khi theo nhân viên tư vấn thông báo thì lãi suất chỉ từ 1-2%/tháng.

Từ thực tế tiếp nhận và giải quyết các khiếu nại, tố cáo của NTD, ông Hồ Tùng Bách - Phòng Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Cục CT&BVNTD) - cho hay, một số đơn vị cung cấp dịch vụ tài chính không có thiện chí phối hợp giải quyết; tạo ra các lý do kéo dài thời gian cung cấp thông tin hoặc không có biện pháp hiệu quả nhằm tiếp nhận và xử lý các vụ việc khiếu nại. Ngoài ra, phần lớn các nội dung khiếu nại đều phát sinh từ quá trình tư vấn, nói chuyện trực tiếp giữa NTD và nhân viên nên khi xảy ra tranh chấp, các bên không có cơ sở để chứng minh, gây khó khăn cho quá trình làm rõ nội dung thông tin.

Vì thế, để tránh phát sinh các tranh chấp nói trên, Cục CT&BVNTD khuyến cáo NTD cần cân nhắc kỹ trước khi ký hợp đồng vay tiền mua sắm tài sản, hàng hóa, dịch vụ; chỉ ký các tài liệu khi đã nghiên cứu, tìm hiểu các nội dung và đảm bảo chắc chắn các thông tin đó được thể hiện chính xác trên tài liệu được yêu cầu ký.

Đặc biệt, khi có tranh chấp phát sinh, ngoài việc phản ánh qua điện thoại tới bộ phận có liên quan của đơn vị cung cấp dịch vụ, NTD nên kết hợp gửi email hoặc để đảm bảo lưu vết thông tin, tránh trường hợp các công ty cung cấp dịch vụ tài chính đưa ra lý do không tiếp nhận được khiếu nại của NTD nên không có cơ sở giải quyết.