Cách mạng công nghiệp 4.0: Bắt đầu từ thay đổi nhận thức

Ngày 16/5, tại Diễn đàn khoa học công nghệ với doanh nghiệp (DN) Việt Nam trong cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) do Uỷ ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội và Viện đạo tạo, tư vấn và phát triển kinh tế, Câu lạc bộ các nhà Công Thương Việt Nam tổ chức, các chuyên gia cho rằng, trước xu thế không thể đảo ngược của cuộc cách mạng này, cả Nhà nước và các DN đang bộc lộ nhiều hạn chế và đưa ra khuyến nghị, cần có nhận thức đúng đắn để bắt kịp xu thế phát triển chung.
Cách mạng công nghiệp 4.0: Bắt đầu từ thay đổi nhận thức

Vẫn thiếu chủ động

Thẳng thắn, các diễn giả cho rằng, trong khi cuộc CMCN 4.0 đã và đang diễn ra sôi động trên toàn cầu với nhiều cơ hội mới thì dường như chúng ta vẫn đang “ngơ ngác”. Ông Phan Xuân Dũng - Chủ nhiệm Uỷ ban Khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội khái quát: “Cuộc CMCN 4.0 hình thành trên sự cải tiến của cách mạng số với những công nghệ mới, như: In 3D, robot, trí tuệ nhân tạo, Internet kết nối vạn vật, công nghệ nano, sinh học, vật liệu mới…. Tốc độ phát triển của những đột phá trong CMCN 4.0 là không có tiền lệ trong lịch sử” và dẫn số liệu về sự chậm trễ của DN Việt Nam, rằng, trong 600 nghìn DN (năm 2015) thì có tới 90% là DN nhỏ và vừa, trong đó có đến 76% đang sử dụng máy móc, dây chuyền công nghệ thuộc thế hệ những năm 60-70 của thế kỷ trước; 75% số thiết bị đã hết khấu hao; 50% thiết bị là đồ tân trang và chỉ có khoảng 20% là nhóm ngành công nghệ cao.

Ở tầm vì mô, dẫn Báo cáo năng lực cạnh tranh toàn cầu năm 2016-2017 của Diễn đàn kinh tế thế giới (WEF), ông Dũng chỉ rõ, trình độ công nghệ của Việt Nam chỉ đứng thứ 92/138 quốc gia được khảo sát; chỉ số đánh giá về công nghệ chỉ đứng thứ 106; tiếp thu công nghệ đứng thứ 78… Đặc biệt, năng lực sáng tạo, đổi mới đứng thứ 73/138 quốc gia. Những điều này khiến các DN của chúng ta khó tham gia những dự án lớn, chuỗi cung ứng cho các tập đoàn lớn để sản xuất và xuất khẩu.

Không chỉ có vậy, dù khẳng định lợi ích từ việc đầu tư cho KHCN là rất rõ, nhất là trong cuộc CMCN 4.0 nhưng hiện hàng năm chúng ta mới chỉ dành 2% ngân sách nhà nước đầu tư cho KHCN vậy mà có năm vẫn tiêu không hết.

“Tất cả là từ cơ chế và sự tôn trọng thực sự với KHCN, nhất là cơ chế tài chính đối với chi tiêu ngân sách nhà nước còn trói buộc hoạt động KHCN” - ông Dũng nhận định.

Cũng theo ông Dũng, nếu vẫn chưa coi đổi mới công nghệ, sáng tạo công nghệ là sự sống còn của DN thì việc cạnh tranh về năng suất, chất lượng sản phẩm của các DN Việt Nam sẽ gặp vô vàn khó khăn khi chúng ta đang bước vào cuộc chơi lớn, mới và biến đổi nhanh chóng trên nền tảng trí tuệ cao của nhân loại.

Trong khi đó, theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong cuộc CMCN 4.0, những yếu tố mà các nước như Việt Nam đã và đang tự coi là ưu thế, như: lực lượng lao động thủ công trẻ, dồi dào sẽ không còn là thế mạnh mà thay vào đó là trình độ công nghệ, tay nghề cao, năng lực phát triển, sáng tạo khoa học công nghệ (KHCN). Từ báo cáo về mức độ sẵn sàng cho nền sản xuất tương lai của WEF, ông Long cho biết, chúng ta vẫn đứng trong nhóm yếu kém với điểm bình quân là 4,9/10, trong đó, điểm số khung thể chế của Việt Nam chỉ đạt 5,0/10, xếp thứ 53/100 quốc gia, vùng lãnh thổ được khảo sát.

Bắt đầu từ thay đổi nhận thức

“Thay đổi nhận thức” - ông Phan Xuân Dũng nói và phân tích, hiện có người đang tầm thường hoá cuộc CMCN 4.0 với lập luận mọi nước đều bình đẳng, đều một vạch xuất phát và Việt Nam có thể đi đầu và dẫn dắt thế giới. Đây là nhận thức dẫn đến lạc quan tếu và những sai lầm trong chính sách phát triển. Theo ông Dũng, chúng ta cần thẳng thắn thấy mình còn lạc hậu, cần nỗ lực hơn để phát triển KHCN và sớm thống nhất nhận thức về thời cơ và thách thức đối với dân tộc khi thế giới đang chuyển mạnh sang thời đại CMCN 4.0, từ đó sẽ hình thành những chính sách KHCN, giáo dục phù hợp với xu hướng Internet kết nối vạn vật, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo hay người máy kết nối… trong thời đại CMCN 4.0.

Tán thành, ông Ngô Trí Long bổ sung, cùng với các quốc gia có chương trình về sản xuất dựa trên những tiến bộ KHCN, như: Mỹ có “Chiến lược quốc gia về sản xuất tiên tiến”; Pháp có “Bộ mặt mới của công nghiệp nước Pháp”; Hàn Quốc là “Chương trình tăng trưởng của Hàn Quốc trong tương lai”; thậm chí, Nhật Bản đã có “Xã hội thông minh 5.0”… thì Việt Nam cũng đã xây dựng các giải pháp đồng bộ từ đầu tư hiện đại hoá hạ tầng, kết nối Hệ thống hạ tầng thông tin quốc gia đến đầu tư phát triển nguồn nhân lực. Tuy nhiên, đây mới chỉ là những chương trình mang tính định hướng chung, do đó, việc cần làm, theo chuyên gia này, là nhanh chóng hiện thực hoá chính sách phát triển bằng các hành lang pháp lý, chương trình hành động cụ thể để hỗ trợ phát triển KHCN và ứng dựng vào đời sống, sản xuất. Bên cạnh đó, nhà nước cần chuẩn bị để hỗ trợ chuyển đổi các ngành nghề truyền thống và nhanh chóng tiếp nhận thành quả công nghệ mới.

Nhà nước cũng cần có chính sách buộc các DN phải đầu tư phát triển KHCN tại DN mình, nhất là các DN nhà nước, đồng thời, khi DN đã dành một phần lợi nhuận đóng góp vào quỹ phát triển KHCN thì Nhà nước cần có quy định để sử dụng quỹ hiệu quả.

Với DN, ông Đặng Văn Thanh - Chủ tịch Câu lạc bộ các Nhà Công Thương Việt Nam khuyến nghị, cần chủ động tiếp cận và ứng dụng công nghệ, không chỉ là công nghệ số, kỹ thuật dữ liệu hay kỹ thuật vật lý mà cả công nghệ sinh học, các công nghệ mới khác.

“Kết hợp nhiều công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm khác biệt, có giá trị độc đáo thì DN mới cạnh tranh được trên thị trường” - ông Thanh nói.

Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyến nghị, các DN cũng cần xác định hoạt động kinh doanh cốt lõi để phát huy sức mạnh, tham gia vào chuỗi giá trị ngày càng mở rộng nhờ thành quả của CMCN 4.0. Các DN cần xây dựng mối liên kết với các đối tác trong và ngoài nước trong chuỗi sản phẩm để chủ động đổi mới, sáng tạo và ứng dụng KHCN mới vì giới hạn biên giới lãnh thổ sẽ mất dần trong CMCN 4.0.

Hoàng Châu - Phạm Tiệp
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Cách mạng công nghiệp 4.0

Tin mới nhất

Đầu tư an ninh mạng trong tương lai đang gia tăng

Đầu tư an ninh mạng trong tương lai đang gia tăng

Các công ty nhận thức về thách thức bảo mật và đang tăng cường hệ thống phòng thủ của mình, với việc dự kiến sẽ tăng ngân sách an ninh mạng trong 12 tháng tới.
Tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực hàng hải

Tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực hàng hải

Trong bối cảnh các mối đe dọa từ internet với tàu biển ngày càng gia tăng, việc tăng cường an ninh mạng trong lĩnh vực hàng hải được các doanh nghiệp chú trọng.
Thêm giải pháp an ninh mạng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, dịch vụ tài chính

Thêm giải pháp an ninh mạng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực ngân hàng, dịch vụ tài chính

ManageEngine đặt kế hoạch hỗ trợ về công nghệ thông tin cho 500 khách hàng doanh nghiệp tại Việt Nam ở các lĩnh vực ngân hàng, dịch vụ tài chính và bảo hiểm.
Honda Việt Nam triệu hồi hơn 220 xe Gold Wing và CBR1000RR để khắc phục lỗi chết máy, khó khởi động

Honda Việt Nam triệu hồi hơn 220 xe Gold Wing và CBR1000RR để khắc phục lỗi chết máy, khó khởi động

Honda Việt Nam công bố chiến dịch triệu hồi 221 xe Gold Wing và CBR1000RR để kiểm tra hiện tượng phồng cánh bơm xăng gây lỗi chết máy và khó khởi động.
Google, Apple có thể phải “tách nhỏ” khi bị các nhà lập pháp điều tra

Google, Apple có thể phải “tách nhỏ” khi bị các nhà lập pháp điều tra

Các ông lớn công nghệ đang đối mặt với nguy cơ phải tách thành các công ty nhỏ khi Hoa Kỳ và châu Âu tiến hành điều tra về các cáo buộc chống cạnh tranh.

Tin cùng chuyên mục

Lexus LM 500h hoàn toàn mới giá từ hơn 7 tỷ có gì nổi bật

Lexus LM 500h hoàn toàn mới giá từ hơn 7 tỷ có gì nổi bật

Lexus LM hoàn toàn mới được ra mắt ngày 26/3, đã được cải tiến toàn diện, chỉ sử dụng hệ truyền động hybrid.
Nissan sẽ ra mắt 30 mẫu xe mới, đặt mục tiêu tăng trưởng doanh số 1 triệu xe năm 2027

Nissan sẽ ra mắt 30 mẫu xe mới, đặt mục tiêu tăng trưởng doanh số 1 triệu xe năm 2027

Nissan sẽ ra mắt 30 mẫu xe mới trong 3 năm tới và đặt mục tiêu tăng doanh số bán hàng toàn cầu thêm 1 triệu xe, đồng thời cắt giảm chi phí, cải thiện lợi nhuận.
Vì sao kim ngạch xuất khẩu ô tô Hàn Quốc sụt giảm?

Vì sao kim ngạch xuất khẩu ô tô Hàn Quốc sụt giảm?

Tổng giá trị xuất khẩu ô tô của Hàn Quốc đạt 5,16 tỷ USD trong tháng 2/2024, giảm so với mức 5,59 tỷ USD cùng kỳ năm trước.
Đưa kỹ thuật hạt nhân và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Đưa kỹ thuật hạt nhân và đồng vị phóng xạ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Nhiều thành tích đáng ghi nhận trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao ứng dụng kỹ thuật hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thị trường bưu chính Việt Nam tăng trưởng nhanh chóng

Thị trường bưu chính Việt Nam tăng trưởng nhanh chóng

Số doanh nghiệp bưu chính tăng 18 lần (từ 40 lên hơn 700 doanh nghiệp); doanh thu dịch vụ bưu chính tăng 14 lần (từ 4.000 tỷ đồng lên 59.000 tỷ đồng)...
Toyota Việt Nam triệu hồi hơn 1.300 xe Land Cruiser và Lexus LX600

Toyota Việt Nam triệu hồi hơn 1.300 xe Land Cruiser và Lexus LX600

Toyota Việt Nam cho biết, hơn 1.300 xe Land Cruiser 300 và Lexus LX600 sẽ được triệu hồi để cập nhật phần mềm điều khiển hộp số tự động.
Lượng xe ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 tăng cao

Lượng xe ô tô nhập khẩu trong nửa đầu tháng 3 tăng cao

Số lượng ô tô nguyên chiếc tiếp tục duy trì ở mức cao trong nửa đầu tháng 3/2024. Lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu đã có nhiều khởi sắc kể từ nửa cuối tháng 2.
Hướng đi mới trong sản xuất giấy bao gói thực phẩm

Hướng đi mới trong sản xuất giấy bao gói thực phẩm

Một nghiên cứu mở ra triển vọng sản xuất nanocellulose và nanochitosan thương phẩm từ nguồn nguyên liệu trong nước, để ứng dụng sản xuất giấy bao gói thực phẩm.
Apple bị kiện vì độc quyền iPhone trên thị trường Hoa Kỳ

Apple bị kiện vì độc quyền iPhone trên thị trường Hoa Kỳ

Ngày 21/3, Bộ Tư pháp và nhiều bang của Hoa Kỳ đã đệ đơn kiện chống lại tập đoàn Apple cáo buộc tập đoàn này độc quyền bất hợp pháp thị trường.
Mỹ: Đường sắt trên Mặt Trăng có thể đóng góp vào nền kinh tế vũ trụ

Mỹ: Đường sắt trên Mặt Trăng có thể đóng góp vào nền kinh tế vũ trụ

Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến Mỹ (DARPA) đang thúc đẩy phát triển ý tưởng xây đường sắt trên Mặt Trăng.
Tập đoàn Intel chuẩn bị đầu tư 100 tỷ USD khắp 4 bang của Hoa Kỳ

Tập đoàn Intel chuẩn bị đầu tư 100 tỷ USD khắp 4 bang của Hoa Kỳ

Intel có kế hoạch đầu tư 100 tỷ USD trên khắp 4 bang của Hoa Kỳ để xây dựng và mở rộng nhà máy sau khi được 19,5 tỷ USD tiền tài trợ và khoản vay liên bang.
Xe điện Vinfast mở rộng thị trường sang Tây Thái Bình Dương

Xe điện Vinfast mở rộng thị trường sang Tây Thái Bình Dương

Ngày 20/3, VinFast Auto ký kết thỏa thuận hợp tác với Công ty Guam AutoSpot việc phân phối xe điện VinFast tại thị trường vùng Micronesia, Tây Thái Bình Dương.
Để dữ liệu trở thành “bệ phóng” chứ đừng là “đầm lầy”

Để dữ liệu trở thành “bệ phóng” chứ đừng là “đầm lầy”

Trong bối cảnh công nghệ bùng nổ, dữ liệu không chỉ là kho tàng thông tin mà còn được ví như “bệ phóng” giúp doanh nghiệp bứt phá.
"Điểm tên" 38 doanh nghiệp bưu chính tại Hà Nội không hoạt động tại địa chỉ đăng ký

"Điểm tên" 38 doanh nghiệp bưu chính tại Hà Nội không hoạt động tại địa chỉ đăng ký

38 doanh nghiệp bưu chính không hoạt động tại địa chỉ ghi trên giấy phép bưu chính đã được cấp và không liên hệ được qua điện thoại, thư điện tử đã đăng ký.
Giảm giá bán Vios và Veloz Cross, bên nào được lợi?

Giảm giá bán Vios và Veloz Cross, bên nào được lợi?

Từ đầu tháng 3/2024, Toyota Việt Nam chính thức áp dụng chính sách giá bán mới với 2 mẫu xe chiến lược Vios và Veloz Cross.
Apple đang trở nên nghiêm túc hơn với lĩnh vực trí tuệ nhân tạo

Apple đang trở nên nghiêm túc hơn với lĩnh vực trí tuệ nhân tạo

Apple dường như cuối cùng đã vén bức màn về một số nỗ lực trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI).
Ấn Độ muốn trở thành cường quốc bán dẫn toàn cầu; Trung Quốc phát minh thiết bị sản xuất hydro

Ấn Độ muốn trở thành cường quốc bán dẫn toàn cầu; Trung Quốc phát minh thiết bị sản xuất hydro

Giới chức Ấn Độ cho biết, nước này có tham vọng trở thành một trong 5 nhà sản xuất chất bán dẫn hàng đầu thế giới trong 5 năm tới.
Tập đoàn công nghệ nói về thị trường công nghệ số và AI tại Việt Nam

Tập đoàn công nghệ nói về thị trường công nghệ số và AI tại Việt Nam

Ngày 18/3 tại Hà Nội, Viettel IDC cùng các tập đoàn công nghệ đã tổ chức hội nghị DCCI Summit với chủ đề Phát triển tương lai số bền vững.
Thách thức Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024: Thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo

Thách thức Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024: Thúc đẩy ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo

Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẳng định, Việt Nam có nhiều cơ hội, tiềm năng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.
Đưa dịch vụ mua - bán xe đã qua sử dụng chuyên nghiệp đến miền Tây

Đưa dịch vụ mua - bán xe đã qua sử dụng chuyên nghiệp đến miền Tây

Nền tảng mua bán xe đã qua sử dụng Carpla vừa khai trương Automall Carpla Cần Thơ; nâng số lượng showroom thuộc hệ thống lên con số 6, phủ rộng từ Bắc đến Nam.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động