Các thành viên WTO rà soát chính sách thương mại của Trung Quốc

Trung Quốc là một trong bốn đối tác thương mại lớn nhất thế giới và theo quy định của WTO phải thực hiện rà soát định kỳ hai năm một lần, mặc dù điều này sẽ thay đổi thành ba năm một lần từ năm 2019 trở đi. Kể từ khi Trung Quốc gia nhập WTO năm 2001 đến nay, đây là phiên rà soát chính sách thương mại thứ 7 đối với nước này. Việc rà soát dựa vào báo cáo của Ban Thư ký WTO cũng như báo cáo của chính phủ Trung Quốc và trả lời các câu hỏi trước và trong phiên họp. WTO cho biết Trung Quốc đã nhận được gần 2.000 câu hỏi bằng văn bản từ các thành viên WTO trước khi diễn ra phiên rà soát.

Trong ngày rà soát đầu tiên, Hoa Kỳ, EU, Canada, Nhật Bản và nhiều đoàn đại biểu khác đã đưa ra tuyên bố hoặc đặt câu hỏi hoặc cung cấp phản hồi về môi trường chính sách thương mại của Trung Quốc. Trong khi đó, Thứ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Thụ Văn đã có những phát ngôn chính thức trước các vấn đề này, đồng thời nhấn mạnh sự đóng góp của Trung Quốc đối với WTO. Ông Vương cũng lưu ý những thách thức mà hệ thống thương mại đa phương đang đối mặt, bao gồm cả việc thiếu thẩm phán trong Cơ quan Phúc thẩm của WTO, cũng như việc sử dụng điều tra Mục 301 của Hoa Kỳ, như một công cụ riêng biệt được đề cập trong thương mại như Mục 232. Mục 232 sau này là quy định của luật thương mại Mỹ những năm 1960 cho phép điều tra và áp dụng các biện pháp tiềm năng đối với nhập khẩu để đối phó với các lo ngại về an ninh quốc gia.

Tại phiên họp ngày 12/7, Đại sứ Hoa Kỳ tại WTO Dennis Shea phát biểu: “Với vai trò rất lớn của Trung Quốc trong thương mại quốc tế cũng như những thiệt hại nghiêm trọng mà cách tiếp cận của Trung Quốc gây ra đối với thương mại và đầu tư cho các đối tác, việc tính toán này không nên trì hoãn nữa. Nếu WTO vẫn còn liên quan đến hệ thống thương mại quốc tế thì cần thiết phải thay đổi”. Ông Shea cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của chính phủ Trung Quốc trong việc cố gắng hỗ trợ phát triển công nghiệp trong nước, cho rằng Bắc Kinh cung cấp cho các ngành công nghiệp “sự trợ cấp lớn, bóp méo thị trường và các hình thức hỗ trợ khác”, trong khi cố gắng cản trở khả năng cạnh tranh của các đối tác nước ngoài. Những chỉ trích này cũng bao gồm những khiếu nại về việc thực thi lỏng lẻo các quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ bắt buộc, trộm cắp trên mạng và các vấn đề khác.

Tuy nhiên, WTO không cung cấp tất cả các công cụ cần thiết để khắc phục tình trạng này. Đại diện phía Hoa Kỳ lập luận rằng, cơ chế giải quyết tranh chấp có những hạn chế như một công cụ để giải quyết những quan ngại này và “không có hướng đi rõ ràng nào trong việc đàm phán các quy tắc mới để giải quyết các vấn đề duy nhất do chế độ thương mại và đầu tư của Trung Quốc gây ra”.

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ: Sớm thảo luận việc Hoa Kỳ rời khỏi WTO