Chống buôn lậu thuốc lá: Cần lấp đầy những khoảng trống

Bài 2: Băn khoăn từ khoảng trống chế tài

Nhiều chuyên gia cho rằng, muốn chống buôn lậu nói chung và thuốc lá nói riêng, cần có những quy định đồng bộ, thế nhưng hiện các văn bản pháp luật còn quá nhiều chồng chéo và chưa đủ mạnh khiến tình trạng buôn lậu không giảm mà còn có dấu hiệu gia tăng.
Bài 2: Băn khoăn từ khoảng trống chế tài
Thuốc lá lậu tại kho tang vật của Bộ đội biên phòng cửa khẩu Tân Quý Tây

Từ siêu lợi nhuận...

Trước ảnh hưởng nghiêm trọng của thuốc lá lậu đối với kinh tế - xã hội, trong thời gian qua, Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã có những quyết sách kịp thời để ngăn chặn các hoạt động buôn lậu, buôn bán trái phép thuốc lá. Cụ thể là Chỉ thị số 30/CT-TTg năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá; Nghị định 124/2015/NĐ-CP (sửa đổi NĐ 185/2013/NĐ-CP) về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Quyết định 2371/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc dừng thí điểm tái xuất thuốc lá lậu bị tịch thu... Các địa phương cũng vào cuộc, tăng cường phối hợp, thường xuyên tuần tra, bắt giữ, xử lý hình sự nhiều vụ việc.

Nhưng câu hỏi đặt ra là: Tại sao tình trạng buôn lậu thuốc lá vẫn chưa kiểm soát được mà còn có dấu hiệu gia tăng, nhất là ở một số tỉnh phía Nam?

Trả lời câu hỏi này, ông Vũ Văn Cường - Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam - cho biết, nguyên nhân chính vẫn là lợi nhuận. Theo quy định pháp luật hiện hành, sản phẩm thuốc lá điếu kinh doanh hợp pháp phải chịu các mức thuế suất cao và ngày càng tăng, bao gồm thuế tiêu thụ đặc biệt 70% (sẽ tăng lên 75% từ ngày 1/1/2019), thuế nhập khẩu ưu đãi là 135% (đối với thuốc lá nhập từ nước ngoài), thuế GTGT (10%), đồng thời còn phải chịu khoản đóng góp bắt buộc vào Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá là 1,5% (sẽ tăng lên 2% từ ngày 1/5/2019). Như vậy, chỉ tính các khoản thuế, phí theo quy định, giá của sản phẩm nhập khẩu khi tới tay nhà phân phối tại Việt Nam đã tăng gấp gần 4,5 lần. Thêm vào đó, thuốc lá lại là mặt hàng gọn nhẹ, dễ vận chuyển; lợi nhuận thu được khi vận chuyển trót lọt 1 bao thuốc lá lậu từ biên giới vào nội địa là từ 1.000 - 1.500 đồng/bao. “Lợi nhuận thuốc lá lậu chỉ sau buôn ma túy” - ông Vũ Văn Cường nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Dư Đức - Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài – cũng cho rằng, nhiều đối tượng buôn lậu lợi dụng chính sách biên mậu cho cư dân biên giới để đưa thuốc lá, rượu vào Việt Nam rất dễ dàng và hợp pháp. Ví dụ, 1 cư dân được mang hàng hóa giá trị 2 triệu đồng/ngày, nếu chăm chỉ đi 1 tháng, 1 người đã mang vào Việt Nam được 30 cây thuốc lá.

Siêu lợi nhuận, chế tài xử phạt còn chưa đồng bộ, nhiều bất cập đã khiến tình trạng buôn lậu thuốc lá điếu không hề thuyên giảm mà còn có dấu hiệu gia tăng. Các đối tượng buôn lậu ngày càng trở nên liều lĩnh và manh động. Điển hình là vụ tấn công cán bộ quản lý thị trường (QLTT) để cướp lại hàng lậu và làm một cán bộ QLTT tại Long An hy sinh ngày 15/9 vừa qua.

... Đến những bất cập văn bản luật

Theo thống kê, chỉ tính từ ngày 1/10/2014 - 30/6/2016, ở 6 địa phương trọng điểm phía Nam, đã kiểm tra phát hiện, bắt giữ và xử lý 15.363 vụ, thu giữ 11.390.366 bao thuốc lá nhập lậu; khởi tố hình sự 372 vụ và 471 đối tượng. Nhiều ý kiến cho rằng, con số bắt giữ thì nhiều nhưng khởi tố chưa được bao nhiêu. Một trong những nguyên nhân là do chồng chéo trong các văn bản luật và chế tài xử lý chưa mang tính răn đe.

Ông Vũ Văn Cường cho biết, trong Điều 190 và 191 Bộ Luật Hình sự 2015 quy định xử lý hình sự đối với hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu lại căn cứ trên giá trị hàng phạm pháp tối thiểu phải bằng 100 triệu đồng thay vì căn cứ trên “số lượng lớn, rất lớn, đặc biệt lớn” như trước đây là không phù hợp, vì mức tối thiểu để bị xử lý hình sự tăng tới 4,4 lần so với luật hiện hành, nếu tính giá bán buôn trung bình là 15.000 đồng/bao. Mức tăng này là quá lớn trong bối cảnh kinh tế - xã hội không có nhiều biến động, tiêu thụ thuốc lá và giá thuốc lá trước thuế nói chung không thay đổi nhiều. Mặt khác, việc định giá để xác định giá trị hàng phạm pháp sẽ rất phức tạp, phải qua hội đồng định giá có sự tham gia của nhiều bên khác nhau.

Bên cạnh đó, văn bản của Tòa án Nhân dân tối cao (Công văn số 06/TANDTC-PC ngày 26/1/2016) hướng dẫn giải quyết vướng mắc trong việc xử lý hình sự đối với hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu (và pháo nổ) do Luật Đầu tư lại chỉ đưa ra xét xử đối với hành vi này khi có yếu tố qua biên giới và đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 153, 154 (Bộ Luật hình sự 1999). Còn hành vi này xảy ra trong nội địa phải chờ văn bản của cơ quan có thẩm quyền giải thích, làm rõ quy định của Luật Đầu tư năm 2014 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan; khiến việc xét xử hình sự trên thực tế đối với các hành vi này gần như bị đình trệ hoàn toàn.

Đại diện Đồn biên phòng cửa khẩu Mỹ Quý Tây cũng thừa nhận, hiện Nghị định số 124/2015/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, theo đó quy định xử lý hình sự đối với hành vi kinh doanh, nhập lậu, vận chuyển trái phép từ 500 bao trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự và Thông tư 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BTP-BYT-TANDTC-VKSNDTC của Bộ Công Thương - Bộ Công an - Bộ Tư pháp - Bộ Y tế - Tòa án Nhân dân tối cao - Viện Kiểm sát nhân dân tối cao còn nhiều chồng chéo, gây khó khăn trong việc thực thi.

Việc định giá trị thuốc lá nhập lậu là điều vô cùng khó khăn vì giá thuốc lá giữa Việt Nam và các nước rất khác nhau. Do đó, cần rà soát, thống nhất giữa các văn bản luật và hướng dẫn chi tiết để các lực lượng chức năng thực hiện.

Bài 3: Bài toán chờ lời giải

TIN LIÊN QUAN
Bài 1: Câu chuyện từ biên giới Tây Nam
Đình Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Nóng: Chuyển vụ Mailystyle sang công an để điều tra

Nóng: Chuyển vụ Mailystyle sang công an để điều tra

Vụ việc vi phạm ở kho hàng Mailystyle là điển hình trong lĩnh vực thương mại điện tử, tính chất phức tạp, số lượng hàng hóa vi phạm giá trị lớn.
Sóc Trăng: Tiêu hủy 12.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu

Sóc Trăng: Tiêu hủy 12.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu

Số hàng hóa vi phạm được tiêu hủy gồm 12.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu có nhãn hiệu Jet, Hero và Scott.
TP. Cần Thơ: Lực lượng Quản lý thị trường xử lý trên 140 vụ vi phạm hành chính

TP. Cần Thơ: Lực lượng Quản lý thị trường xử lý trên 140 vụ vi phạm hành chính

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường TP. Cần Thơ kiểm tra 194 vụ, xử lý 141 vụ vi phạm hành chính, thu nộp ngân sách trên 1,6 tỷ đồng.
Cục Quản lý thị trường tỉnh Bến Tre xử lý gần 190 vụ vi phạm trong quý I/2024

Cục Quản lý thị trường tỉnh Bến Tre xử lý gần 190 vụ vi phạm trong quý I/2024

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Bến Tre đã phát hiện và xử lý gần 190 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách hơn 1,8 tỷ đồng.
TP. Cần Thơ: Không để đứt gãy nguồn cung xăng dầu trong giai đoạn xuất hoá đơn điện tử

TP. Cần Thơ: Không để đứt gãy nguồn cung xăng dầu trong giai đoạn xuất hoá đơn điện tử

Sở Công Thương TP. Cần Thơ và Cục Quản lý thị trường đã có buổi làm việc với 3 doanh nghiệp cung cấp xăng dầu trên địa bàn thành phố.

Tin cùng chuyên mục

Quảng Ninh: Phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm

Quảng Ninh: Phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm

Trong hơn 1 tháng, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm về nhãn hàng hóa và niêm yết giá không rõ ràng.
Đắk Lắk: Xử phạt 2 cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trên không gian mạng

Đắk Lắk: Xử phạt 2 cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trên không gian mạng

Hai cơ sở kinh doanh trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột vừa bị Cục Quản lý thị trường Đắk Lắk xử phạt về hành vi bày bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu.
Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng trong quý I/2024

Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng trong quý I/2024

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang đã kiểm tra 232 vụ, phát hiện và xử lý 92 vụ vi phạm hành chính, thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng.
Quảng Bình: Công ty Ngân Hà bị tịch thu máy phát điện trị giá 1,2 tỷ đồng

Quảng Bình: Công ty Ngân Hà bị tịch thu máy phát điện trị giá 1,2 tỷ đồng

Ngày 26/3, Cục Quản lý thị trường Quảng Bình vừa ra quyết định xử phạt, tịch thu 01 máy phát điện nhập lậu của Công ty Ngân Hà.
Đồng Nai: Tổng kiểm tra hơn 40 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn

Đồng Nai: Tổng kiểm tra hơn 40 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn

Cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Nai đã lên kế hoạch kiểm tra 42 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn, thời gian từ tháng 4 đến giữa tháng 11/2024.
Quảng Ninh: Kinh doanh bánh kẹo không rõ nguồn gốc, một công ty bị phạt 70 triệu đồng

Quảng Ninh: Kinh doanh bánh kẹo không rõ nguồn gốc, một công ty bị phạt 70 triệu đồng

Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh vừa xử phạt 70 triệu đồng đối một công ty kinh doanh bánh kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ.
TP. Hồ Chí Minh: Giám sát tiêu hủy gần 42.000 sản phẩm vi phạm

TP. Hồ Chí Minh: Giám sát tiêu hủy gần 42.000 sản phẩm vi phạm

Số hàng hoá mà Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh tiêu huỷ gồm gần 42.000 sản phẩm, trị giá khoảng 1,4 tỷ đồng thuộc 30 quyết định xử phạt hành chính.
Lạng Sơn: Tịch thu hàng nghìn sản phẩm nhập lậu

Lạng Sơn: Tịch thu hàng nghìn sản phẩm nhập lậu

Đội Quản lý thị trường số 6, Cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn vừa quyết định tịch thu 1.700 sản phẩm được sản xuất ngoài Việt Nam không có hóa đơn, chứng từ
Đồng Tháp: Phát hiện 4.500 sản phẩm phân bón vi phạm về nhãn hàng hóa

Đồng Tháp: Phát hiện 4.500 sản phẩm phân bón vi phạm về nhãn hàng hóa

Ngày 22/3, Cục Quản lý thị trường Đồng Tháp vừa phát hiện 4.500 sản phẩm phân bón vi phạm nhãn hàng hóa, đăng ký sản xuất là Công ty CP phân bón Quốc tế Âu Việt
Bắc Giang: Quản lý thị trường sắp đồng loạt kiểm tra 37 tổ chức kinh doanh xăng dầu

Bắc Giang: Quản lý thị trường sắp đồng loạt kiểm tra 37 tổ chức kinh doanh xăng dầu

Cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Giang sẽ tiến hành kiểm tra công tác chấp hành pháp luật đối với 37 tổ chức kinh doanh mua bán xăng dầu.
Lào Cai: Tăng cường công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật

Lào Cai: Tăng cường công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai vừa ký văn bản chỉ đạo ngành chức năng và các địa phương tăng cường công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn.
Bình Định: Tiêu hủy gần 10.000 bao thuốc lá nhập lậu

Bình Định: Tiêu hủy gần 10.000 bao thuốc lá nhập lậu

Ngày 21/3, thông tin từ Tổng cục Quản lý thị trường, Hội đồng tiêu hủy tỉnh Bình Định tổ chức tiêu hủy gần 10.000 bao thuốc lá điếu vi phạm, nhập lậu.
Long An: Tạm giữ hơn 5 tấn đường cát, nghi nhập lậu

Long An: Tạm giữ hơn 5 tấn đường cát, nghi nhập lậu

Đội Quản lý thị trường số 1, Cục Quản lý thị trường tỉnh Long An đang tạm giữ 104 bao đường cát (5,2 tấn) không có hoá đơn, chứng từ, nghi nhập lậu.
Long An: Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp

Long An: Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp

Ông Nguyễn Văn Út, Chủ tịch UBND tỉnh Long An, Trưởng Ban chỉ đạo 389 nhận xét, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp trên địa bàn.
Quảng Bình: Tiêu huỷ tang vật vi phạm giả mạo các nhãn hiệu thời trang nổi tiếng

Quảng Bình: Tiêu huỷ tang vật vi phạm giả mạo các nhãn hiệu thời trang nổi tiếng

Lực lượng Quản lý thị trường Quảng Bình đã tổ chức tiêu huỷ tang vật vi phạm hành chính 850 cái mũ lưỡi trai và mũ rộng vành giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng
Tuyên Quang: Tiêu hủy 1.385 kg mỡ lợn không rõ nguồn gốc

Tuyên Quang: Tiêu hủy 1.385 kg mỡ lợn không rõ nguồn gốc

Mới đây, Cục Quản lý thị trường tỉnh Tuyên Quang tổ chức tiêu hủy 1.385kg mỡ lợn, lô hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, trị giá gần 50 triệu đồng.
TP. Hồ Chí Minh: Thu giữ gần 800 hộp mỹ phẩm, nước hoa nghi giả mạo nhãn hiệu

TP. Hồ Chí Minh: Thu giữ gần 800 hộp mỹ phẩm, nước hoa nghi giả mạo nhãn hiệu

Cục Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh đã phát hiện và thu giữ gần 800 sản phẩm là mỹ phẩm, nước hoa không có hoá đơn chứng từ, nghi giả mạo.
Phú Yên: Tạm giữ 2.500 sản phẩm bánh kẹo không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp

Phú Yên: Tạm giữ 2.500 sản phẩm bánh kẹo không có hóa đơn, chứng từ hợp pháp

Ngày 20/3, Tổng cục Quản lý thị trường thông tin, Cục Quản lý thị trường tỉnh Phú Yên hợp kiểm tra, tạm giữ 2.500 sản phẩm bánh kẹo ngoại nhập trái phép.
Hàng loạt doanh nghiệp kinh doanh gas khu vực miền Trung bức xúc với vấn nạn "cắt tai mài vỏ"

Hàng loạt doanh nghiệp kinh doanh gas khu vực miền Trung bức xúc với vấn nạn "cắt tai mài vỏ"

Các doanh nghiệp bức xúc khi phát hiện vỏ bình gas mang thương hiệu của mình đang tập kết trái phép tại một số nhà kho trên địa bàn tỉnh Bình Định.
Thái Nguyên: Tiêu hủy lô hàng hóa vi phạm trị giá gần 940 triệu đồng

Thái Nguyên: Tiêu hủy lô hàng hóa vi phạm trị giá gần 940 triệu đồng

Cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên tổ chức tiêu hủy tài sản là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tịch thu với tổng trị giá gần 940 triệu đồng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động